نمونه بیزینس پلننمونه بیزینس پلن دام و طیور

طرح زنبورداری و تولید عسل

سفارش طرح توجیهی

طرح زنبورداری و تولید عسل

از گذشته تا کنون از عسل در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. مهمترین خاصیت عسل، ضد میکروب بودن آن است. در حالی که عسل یک ماده کاملاً خوراکی است و بایستی محیط خوبی برای پرورش میکروب ها باشد،ولیکن میکروب ها در معرض عسل نابود شده و اجساد آنها نیز به مرور از بین می رود زیرا عسل حاوی آنتی بیوتیک و آنزیم دیاستاز است. در گذشته از این خاصیت عسل برای از بین بردن پینه های دست و پا سود می جستند.عسل طبیعی از ۲ هزار و ۵۰۰ سال پیش توسط انسان ها در اقصی نقاط جهان مورد استفاده قرار گرفته است.

کیفیت عسل طبیعی ایران در جهان زبانزد است، این مسئله ناشی از اقلیم خاص و شرایط طبیعی ویژه کشورمان است. در گذشته‌ نه‌چندان دور و پیش از آغاز موج ویرانگر مهاجرت از روستا به شهر، بخش عظیمی از روستائیان در کنار کار کشاورزی به پرورش زنبور عسل می‌پرداختند. امروز اما پرورش زنبور در ایران شرایط مناسبی ندارد، در نقاط جنوبی کشور وجود ریزگردها باعث کاهش تولید و مرگ زنبورها می‌شود، در سایر نقاط کشور هم با از بین رفتن فرهنگ کار و گسترش میل به مشاغل دولتی و پشت میز نشینی، تمایل کمتری به پرورش زنبور مشاهده می‌شود. این در حالی است که پرورش زنبور در صورت رعایت اصول علمی، پیشه‌ای بسیار سودآور است، هرچند چرخه پرورش زنبور در ایران در سطح کلان از فقدان صنایع تبدیلی و بسته بندی نیز به‌شدت رنج می‌برد و به همین دلیل بازارهای خود را در جهان هر روز از دست می‌دهد.

مطالب مرتبط: طرح توجیهی کارخانه فرآوری و بسته بندی عسل

از کودکی عاشق زنبورداری بودم

مجید امیدی جوان ۳۰ ساله با مدرک کارشناسی مدیریت است که در شهرستان مهران مشغول تولیدعسل است.

امیدی یکی از فعالان اقتصاد مقاومتی شهرستان مهران در استان ایلام است. جوانی ۳۰ ساله و دارای مدرک کارشناسی مدیریت است. وی درباره نحوه ورود به این عرصه زنبورداری می گوید: از زمان کودکی که در مزارع بازی می کردیم عاشق زنبورداری بودم و دوست داشتم که یک زنبوردار حرفه ای بشوم. وارد دانشگاه که شدم با این حرفه بیشتر آشنا شدم و تحقیقات بسیاری انجام دادم. از کار تولید، مخصوصاً تولید عسل لذت می بردم و دوست داشتم یک کارآفرین شوم. به همین دلیل تصمیم گرفتم با توجه به ظرفیت و پتانسیل موجود در شهرستان مهران، پرورش زنبور عسل را آغاز کنم.

وی ادامه داد: در ابتدا می ترسیدم اما تصمیم گرفتم که کارم را از حجم کم شروع کنم. به همین جهت با پس اندازی که داشتم توانستم ۱۰ کلنی زنبور عسل تهیه کنم. با مشورت یکی از فعالان در عرصه پرورش زنبورعسل کارم را شروع کردم. روزهای اول سخت بود. زمانِ آزمون و خطا و کسب تجربه بود. اما برای شروع بد نبود، راضی بودم. با درآمد سالهای اول کلنی می خریدم و به کلنی های قبلی اضافه می کردم. با گذشت زمان که درسم تمام شد توانستم تمرکز بیشتری بر روی کارم داشته باشم. بعد از اتمام دانشگاه، هم دنبال کار دولتی بودم و هم زنبورداری می کردم. در این مدت به زنبورها عادت کرده بودم و هر روز باید به آنها سر می زدم. اگر یک روز به زنبورها سر نمی زدم دلم برای آنها تنگ می شد. حتی در زمستان هم مراقب زنبورها بودم با اینکه در زمستان معمولاً زنبورها کم کار هستند و جمعیتشان هم در کندوها کم می شود. تصمیم گرفته بودم که اگر کار دولتی پیدا نشد کار زنبورداری را حرفه ای تر دنبال کنم.

این فعال اقتصادی افزود:همزمان با کار زنبورداری کار دولتی در یک سازمان هم پیدا کردم با این وجود باز علاقه ام به زنبورداری کمتر نشد بلکه توانستم از حقوق کارمندی برای توسعه کار زنبورداری هم بهره بگیرم. اما وقتی مقایسه می کنم می بینم که درآمد زنبورداری خیلی بیشتر از حقوق کارمندی است. حقوق کارمندی یک مقدار ثابتی است و تغییر نمی کند. اما زنبورداری پُر است از هیجان و در صورت وقت گذاشتن در این حرفه حتماً جوانان به سود خوبی خواهند رسید.

عسل ها روی دستم نمی ماند

جوان زنبوردار ایلامی اظهارمی کند: ۱۲ سال است که در این حرفه مشغول به کار هستم. در سال ۹۵ من ۱۰۰ کلنی داشتم اما با توجه به ظرفیت منطقه برای شغل زنبورداری، تصمیم گرفتم ۷۰ کلنی دیگر نیز به کلنی های قبلی اضافه کنم و مجموعا در حال حاضر ۱۷۰ کلنی دارم. در این شغل برای برادرم و یک نفر دیگر اشتغالزایی داشته ام. البته در سال ۹۶ با افزایش کلنی های زنبورعسل باید یک نفر دیگر نیز استخدام کنم. در سال ۹۴ از ۱۰۰ کلنی توانستم ۳۵ میلیون تومان درآمد کسب کنم.

وی ادامه دارد: سالانه به طورمیانگین ۶۰۰ تا ۸۰۰ کیلو عسل برداشت می کنیم. در دو مرحله ما برداشت عسل داریم. عسل بهاری و عسل تابستانی. عسل بهاری ارزانتر از عسل تابستانی است. کیفیت عسل تابستانی بهتر است. در فصل تابستان زنبور عسل شهد های متنوع تری را به کندو می آورد. عسل بهاری را با قیمت میانگین هر کیلو ۱۵ هزارتومان می فروشیم و عسل تابستانی به قیمت ۴۵ هزارتومان به فروش می رسد. عسل ها روی دستم نمی ماند و مشتری های ثابت خودم را دارم. با اضافه کردن کلنی ها و بالابردن حجم تولید قصد ارسال محصولات را به استانهای دیگر نیز دارم.

از کجا شروع کنیم؟

امیدی می گوید: به نظر من علاقمندانی که قصد شروع زنبور داری را دارند بهتر است سال اول با ۳ الی ۶ کلنی شروع کنند تا ضمن مشغولیت های زندگی با کار زنبور داری آشنا شوند. به نوعی سال اول را کارآموزی کنند و با مطالعه کتب و سایت های زنبور داری و مشورت و آموزش از کسانی که سابقه زیادی در این شغل دارند خود را برای توانایی در این کار محک زده و در ضمن نیاز خانواده خود را به عسل طبیعی برآورده کنند. در صورت تمایل به ادامه کار در سال دوم با ۲۰ الی ۳۰ کندو به عنوان شغل دوم و کمک هزینه زندگی ادامه دهند و با کارآزموده شدن و تجربه کسب کردن از خسارت های احتمالی وارده و پیدا کردن دلیل آن و سود بردن از موارد منفعت آور، برای سال بعد خود را آماده کنند. تهیه هر کندو ۳۲۰ هزار تومان هزینه دارد.

جوان پرورش دهنده زنبورعسل گفت: با علم به اینکه یکی از مهمترین ظرفیت های طبیعی استان ایلام، وجود گونه های گیاهی، دارویی و شهدزا در این استان است باید این حرفه از سوی جوانان ایلامی مورد توجه قرار گیرد. این پتانسیل و ظرفیت خدادادی باید در جهت رفع مشکل بیکاری جوانان ایلامی استفاده شود. در حال حاضر هزار گونه گیاهی در استان ایلام شناسایی شده که از این تعداد ۵۵۰ گونه گیاهی شهدزا هستند. این ظرفیت بسیار بزرگ باعث رونق زنبورداری و کیفیت بالای عسل در این استان شده است پس جوانان باید با غنیمت شردن این فرصت با علاقه و تحقیق کار زنبورداری را که یکی از عرصه های درآمدزا است، شروع کنند. باید از کم شروع کنند. عسل ایلام عسل بسیار مشهور و معروفی است و مورد توجه بازارهای داخلی و صادراتی است.

جوانان باید خودشان کارآفرین شوند

وی ادامه داد: بعضی وقت ها از کار دولتی خسته می شوم و تصمیم می گیرم که به کلنی های خود اضافه کنم و تمام وقت به زنبورداری مشغول شوم. در فعالیت های اقتصاد مقاومتی خودت رئیس خودت هستی و کار تنوع بیشتری دارد و خسته کننده نیست. من به خیلی از جوانان محل و دوستان خودم تاکید داشتم که سراغ کار دولتی نروند و به خاطر یک میلیون حقوق کارگری راهی بازار کار نشوند. خیلی از روستاییان از روستا به شهر می آیند اما باید گفت که در شهر جز سراب چیزی نیست و واقعیت در تلاش و اراده جوانان ما نهفته است. جوانان در هر استانی که باشند می توانند با مراجعه به بسیج سازندگی با عرصه های اقتصاد مقاومتی و تسهیلاتی که برای این عرصه ها درنظر گرفته شده است بیشتر آشنا شوند و با مشورت با کارشناسان یک حرفه را شروع کنند. یک جوان روستایی با ۱۰ عدد گوسفند می تواند زندگی خود را بچرخاند. با ۳۰ کلنی زنبور عسل می توان یک زندگی را اداره کرد. جوانان باید خودشان کارآفرین باشند.

ویژگی عسل خوب چیست؟

امیدی در ارتباط با ویژگی عسل های خوب و طبیعی اظهار می کند: بسیاری از مردم تصور می‌کنند عسل طبیعی عسلی است که شکرک نزند و سفت باشد اما این تفکر اشتباه است. عسل طبیعی به دلیل این که حرارت نمی‌بیند حتما در بازه زمانی بین یک تا سه ماه شکرک می‌زند. تولید کنندگان به ۹۰ درصد عسل‌های موجود دربازار حرارت می‌دهند تا ازشکرک زدن آنها جلوگیری کنند چون اکثر مردم با ویژگی‌های عسل طبیعی آشنا نیستند و عسل شکرک‌زده خریداری نمی‌کنند. که عسل با کیفیت باید روان بوده و غلظت کمی داشته باشد. از آنجایی که قندهای موجود درعسل طبیعی کوچک مولکول هستند، اگر ظرف این عسل را کج بگیریم به راحتی از ظرف پایین سرازیرمی‌شود ولی عسلی که از خوراندن شکر به زنبور تولید شده باشد قندآن درشت ملکول است و غلیظ به نظر می‌رسد. هرچند تشخیص عسل با کیفیت به سختی و تنها از طریق تست و آزمایش نمونه عسل درآزمایشگاه امکان‌پذیراست ولی روش‌هایی وجود دارد که مردم عادی نیز بتوانند تا حدودی عسل مرغوب را از سایر عسل‌ها تشخیص دهند. اگرعسل خوب را درآب سرد قرار دهیم به سرعت خودش را می‌گیرد و سفت می‌شود و به سختی درآب سرد مخلوط می‌شود.

ضرورت حمایت دولت از زنبورداران

این فعال اقتصاد مقاومتی نبود نهاد حمایتی را یکی از مشکلات زنبور داران می داند و می گوید: متأسفانه هیچ نهادی برای حمایت از تولید کنندگان عسل وجود ندارد و به همین خاطر بسیاری از مشکلات زنبورداران حل نمی شود. بسیاری از زنبورداران سیروانی در چند سال اخیر به دلیل وضعیت آب و هوایی و عدم حمایت مسئولان زنبورهای خود را از دست دادند و می طلبد مسئولان با حمایت ها و کمک‌هایی که انجام می دهند مانع از بین رفتن نسل زنبورها و شغل پرورش زنبور شوند. باید مسئولان به کار پرورش زنبور به عنوان یک کار تولیدی و نه تشریفاتی نگاه کنند که می تواند زمینه اشتغال بسیاری نیز فراهم کند. با توجه به سرمایه اندکی که برای پرورش زنبور نیاز است جوانان می‌توانند با تعداد اندک کندوی زنبور عسل به این شغل روی آورند و با آموزش‌هایی که از طریق کتاب‌ها، سیدی‌های آموزشی و مستندات تلویزیونی وجود دارد به کار رونق دهند و درآمد خوبی نیز کسب کنند.

زنبورداری و تولید عسل جزو مشاغلی است که زیرمجموعه کشاورزی محسوب می شوند و رابطه مستقیمی با اقلیم، شرایط آب و هوایی، تنوع گیاهی و وضعیت نگهداری دارد. این محصول خوراکی برای تولید، مسیر نسبتا طولانی را طی می کند و تا اندازه ای زمان بر است. چون زنبوردار را در تمام طول سال مشغول می کند.

زنبورداری و تولید عسل کار پرزحمت و حساسی است که باید همه اصول مربوط به آن موبه مو رعایت شود. مقدار مصرف عسل در جهان روز به روز در حال افزایش است و علاوه بر آن، از فرآورده های حاصل از عسل هم درآمدزایی می شود.

افسری در مورد تولید زنبور عسل می گوید: اگر شما بتوانید این کار را درست انجام بدهید، قطعاً به سودآوری می رسید.البته بستگی به این دارد که حجم تولید شما چه اندازه باشد. این شغل یک کار کاملاً طبیعی است و وابستگی زیادی به طبیعت دارد که این مسئله راحت تر از کار در فضاهای بسته و کارخانه ای است و باعث استرس و کلافگی نمی شود. مورد دیگر درآمد مناسبی است که از این طریق به دست می آید که با توجه به نوع محصول تولیدی (عسل، موم، گرده گل، بره موم و رویال ژل) باعث دلگرمی و انگیزه برای ادامه این شغل خواهد بود.

محل زنبورستان

حیدر افسری یکی از تولیدکننده های این محصول پرخاصیت ،درباره مکان برپایی یک زنبورداری می گوید: برای شروع کار قبل از هر چیز باید بدانید محلی که قصد دارید در آن کندوها را مستقر کنید، کجاست و چگونه محیطی است، که برای زنبورها مناسب است و احتیاجات کلونی را برآورده می کند. ضمن اینکه محصول اضافه هم داشته باشد تا خودتان هم از آن استفاده کنید.

فضای موردنظر باید از لحاظ شهد و گرده فراوان و مناسب شغل زنبورداری باشد. محیط فاقد گل و گیاه یا محیطی که گل و گیاه در آن کم بوده یا فقط مدت کوتاهی از سال گل وجود دارد، برای زنبور داری مناسب نیست. مهم ترین و اساسی ترین بخش زنبور داری، داشتن محیط مناسب است. جایی که در اکثر اوقات سال گل فراوان وجود داشته باشد، برای این کار مناسب است.

گیاهانی چون درختان میوه شکوفه دار بهاره سیب، گلابی، انواع مرکبات، زردآلو، آلوچه و گیلاس، پنبه، آفتاب گردان، یونجه، شبدر، بیدمشک، گون، آویشن، نعناع، اقاقیا، بالهنگ، گیاهان زینتی و طیف بسیار وسیعی از دیگر نباتات زراعی، باغی، جنگلی و حتی گیاهان دارویی روی تپه ها و مراتع منابع شهد و گرده برای زنبورعسل محسوب می شوند.

در این شرایط شما بهترین راندمان تولید را از زنبورستان خود خواهید داشت. زیرا تولید عسل رابطه مستقیمی با عملکرد زنبورها و محیطی که در آن هستند، دارد. اگر شما بهترین زنبوردار باشید ولی محیط فاقد گل و گیاه باشد، موفق نخواهید بود. زنبور نیز مانند سایر جانداران به آب احتیاج دارد. هرچه آب سالم و پاکیزه در دسترس تر باشد، بازده کندوها بالاتر می رود و زنبورستان از سلامت بهتری برخوردار خواهد بود.

بهداشت و بیماری ها

زنبورعسل جانوری آسیب پذیر است و مانند سایر حیوانات به برخی از بیماری ها حساس است و متأسفانه بیشتر بیماری ها باعث انهدام بخش مهم یا تمامی کلونی های زنبور دار می شود یا ضمن خسارت به زنبوردار معالجه می شوند، که معمولاً تلفات ۳۰، ۴۰ درصدی را به همراه دارد و باعث ضرر و زیان فراوان می شود.

افسری می افزاید: اقتصادی ترین اقدام برای جلوگیری از ابتلای زنبورها به بیماری توجه زنبوردار به بهداشت منطقه است. نزدیکی به دامداری یا مرغداری ها یا کارخانه های مواد شیمیایی یا کود، یا محل تخلیه زباله یا مزارعی که با آب فاضلاب آبیاری می شوند برای زنبورستان مساعد نیست، چون بوی بد، زنبورها را فراری می دهد و ممکن است برگشت به کندو نداشته باشند. زنبورها با توجه به شعاع پرواز خود ممکن است تا پنج کیلومتر از محل زنبورستان دور شوند، اما نزدیک بودن زنبورستان در فاصله ۵۰۰متری به خانه های مسکونی مشکلاتی را به وجود می آورد.

مشکلاتی از قبیل ورود به خانه ها به خاطر وجود مواد شیرین و بروز مشکل برای ساکنان یا ناتوانی زنبور در خروج از خانه که در این صورت با تلف شدن آن همراه است.

امکانات مورد نیاز

این تولید کننده در مورد شرایط و اصول تولید می گوید: مهم ترین شرایط این شغل خود شخص زنبوردار است، به اضافه زنبورهایی که در کندوها اسکان داده شده اند. برای انجام و به سرانجام رساندن این کار باید بدانید که در وهله اول توانایی جسمی و مالی این کار را دارا هستید یا نه؛ برای استفاده مطلوب و بردن سود کافی باید به آن به عنوان شغل اول نگاه کرد. زنبورداری به سه فصل بهار، تابستان و زمستان تقسیم می شود.

فصل اول بهار است که از اول اسفند ماه شروع می شود و وظیفه زنبور دار این است که ابتدا یک مرتبه بازدید سطحی از سلامت کندو ها داشته باشد و از وجود ملکه اطمینان کسب کرده و هفته ای سه مرتبه به کندوها شربت مخصوص داده تا به اوایل فروردین برسد. در این زمان جمعیت زیاد شده و وظیفه زنبوردار این است که به طور متوسط هر ۱۰ روز یک مرتبه از هر کندو بازدید کرده و قاب های سیاه و کهنه را از کندو خارج کند.

این فصل بهار پرکارترین فصل زنبورداری است و تا اول خرداد طول می کشد. فصل دوم فصل تابستان است که فصل برداشت عسل و کوچ و مراقبت از کندوها و فصل اوج سم پاشی ها است؛ این فصل تا اواخر شهریور به طول می انجامد. فقط باید حواس زنبوردار جمع باشد تا به خاطر شرایط هوای سرد، تلفات به بار نیاید. فصل زمستان هم که زمان استراحت فصلی این جانور است و کار خاصی صورت نمی گیرد.

سود و زیان سرمایه گذاری

افسری در مورد سود و زیان و سرمایه گذاری دراین رشته می گوید: این صنعت به سرمایه زیادی نیاز ندارد. در واقع می توان کارکردن در این حوزه را در کنار کارهای دیگر راه انداخت و حتی حرفه ای برخورد کرد. آموزش صنعت زنبورداری در سراسر کشور مهیاست و این پتانسیل را دارد که بدون هیچ مشکلی، درآمد ایجاد کند.

برای شروع زمینی به مساحت ۱۰۰ تا ۱۵۰ مترمربع کافی است ولی باید برای سال های بعد گسترش داد، چون تولید در فضای محدود صرفه زیادی ندارد. مکانی که خودم کار می کنم حدود ۱۵۰۰ مترمربع است.

وی ادامه می دهد: یکی از محاسن شغل زنبورداری این است که سازمان ملل متحد و فائو اعلام کرده اند زنبورداری از جمله مشاغلی است که باعث جلوگیری از فقر می شود. رشد این صنعت از نابودی منابع طبیعی جلوگیری می کند و می تواند باعث ارتزاق یک خانواده شود. درحال حاضر ۲۲ اتحادیه استانی و ۲۶۰ تعاونی شهرستانی در امر زنبورداری در کشور فعال هستند. قیمت استحصال و فروش این قلم کالای خوراکی بین ۴۵ تا ۶۵ هزار تومان برای هر کیلو است.

امتیاز کاربران: 2.53 ( 2 رای)
سفارش طرح توجیهی
دانلود رایگان طرح توجیهی

نوشته های مشابه

2 دیدگاه

  1. سلام،وققتون بخیر.به نظر بنده طرح توجیهی کاملی است.ان شاءا…در کارتان موفق و موید باشید.با تشکر فراوان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
Call Now Buttonتماس فقط جهت سفارش طرح توجیهی