طرح تولید مکمل خوراک دام و طیور

معرفی مکمل خوراک دام و طیور

تغذیه علمی است که دانش بیوشیمی و فیزیولوژی را تواما” و با مفهومی مشترک در ارتباط با یک ارگانیزم و تامین غذای آن بیان می کند. تغذیه شامل جریانی است که درآن سلول های بدن موجود زنده با بخشی از محیط شیمیائی خارج که برای تامین مواد مورد نیاز جهت انجام مطلوب واکنش های متابولیکی و شیمیائی برای رشد, نگهداری , کار و تولید ضروری است در ارتباط می باشد. غذا به ماده ای اطلاق می شود که حیوان بتواند پس از خوردن , آن را هضم و جذب کرده و به مصرف برساند.

طراحی ، تامین و راه اندازی کارخانه تولید خوراک دام و طیور،برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان ایـ توجیهی تماس حاصل فرمایید: ۰۹۳۹۴۷۱۰۴۶۲

به آن قسمت از ماده غذائی که به مصرف واقعی حیوان می رسد, ماده مغذی گفته می شود. استفاده از خوراک آماده برای تغذیه دام و طیور به واسطه ایجاد امکان مصرف ضایعات صنعتی و پسماند های کشاورزی در جهت کسب ارزش افزوده و همچنین سهولت حمل و نقل , در سالهای اخیر رو به فزونی نهاده است.

ضمن اینکه تغذیه دام و طیور با این نوع خوراک می تواند از بروز امراضی که به دلیل وجود آلودگی های مختلف در غذای دام و طیور پدید می آید جلوگیری نماید. برای ایجاد شرایط بهره برداری اقتصادی از دام و طیور باید مجموعه ای از مواد که در یک نوع علوفه به تنهایی گرد هم نمی آیند با هم مخلوط و آسیاب نمود. این ترکیب کنسانتره ای را تشکیل می دهد که متشکل از مجموعه ای مواد غذائی است که قادر است همه عناصر و مواد ضروری بدن دام و طیور را در حد نیاز برطرف کند.

مطالب پیشنهادی: دانلود طرح توجیهی رایگان مکمل سازی خوراک دام و طیور

خوراک کنسانتره از ترکیب مقدار مشخصی از ماده هایی همانند انواع غلات همچون گندم و جو و ذرت ، سبوس، تفاله چغندرقند, گلوتن ذرت، آنجاله سویا، کنجاله تخم پنبه , کنجاله تخم آفتابگردان , باگاس , روغنهای گیاهی، دی آلسیم فسفات، آربنات آلسیم، نمک، آنتیاآسیدان مکمل ویتامینه، مکمل معدنی شیرین، میتونین، آولین آلراید و مواد افزودنی مجاز در جیرههای طیور و … تهیه می شود. در تولید مکمل های خوراک دام و طیور تنوع آب و هوایی, تنوع مواد, نوع مواد , وزن مخصوص مواد اولیه , درصدهای مواد مختلف وضریب اصطحکاک ونوع بسته بندی و حمل و اندازه (مش) تولید مختلف است.

مواد مغذی موجود درکنسانتره

1. کربوهیدرات ها یا مواد قندی انرژی زا:کربوهیدرات ها موادی هستند که انرژی مورد نیاز دام و طیور را تامین کرده و این انرژی صرف تامین فعالیت های حیاتی مختلف بدن می شود. کربوهیدرات ها اولین و مهمترین ماده مغذی برای دام هستند . مثلاً دام برای تولید شیر ، گوشت ، حرکت ، خوردن و سایر فعالیت های روزا نه به انرژی نیاز دارد . موادی مثل غلات، ملاس و تفاله چغ ندر قند دارای انرژی زیاد هستند.
2. پروتئین ها:پروتئین در شکل گیری عضلات و تول ید شیر اهمیت بسیاری دارد و کم بود آن موجب کاهش رشد، تولید ، اختلال درسلامت و تولید مثل دام می گردد. موادی مثل کنجا له تخم پن به وکنجا له سویا دارای پروتئین زیادی می باشند.
3. چربی ها :اکثر مواد غذایی ، دارای مقداری چربی هستند. چربی نیز درتامین انرژی بدن دام نقش حیاتی دارد وبعضی ازویتامین ها مثل ویتامین K ،A ،D و E نیز توسط چربی ها به بدن دام منتقل می شوند.
4. مواد معدنی: این مواد نقش مهمی درتغذیه دام دارند. مواد معدنی در ساختمان اسکلت بدن دام و درترکیب تولیدات دام مانند: شیر، گو شت و غیره به کار می رو ند. مهمترین عناصر مورد نیاز دام شامل: کل سیم ، فسفر،منیزیم، سدیم،کلر، گوگرد، منگنز، روی، ید و آهن بوده که کمبود هریک ازآهنا موجب کاهش رشد، تولید و باروری دام می گردد.
5. ویتامین ها:این مواد به مقدار کمتری مورد نیاز دامها هستند ولی به همین مقدار باید حتماً به بدن دام ها بر سند. کم بود بعضی از وی تامین ها، باعث عوارضی مثل کوری، عدم باروری، سقط جنین و کاهش رشد و ضعف سیستم ایمنی (کمبود ویتامینA وE و… ) می شوند.ویتامین های مورد نیاز که بایـد به کنسانتره اضافه شوند عبارتند از : E،D وA وبقیه ویتامین هـا بـه وسیله خود حیوان تولید می شود و به همین دلیل کمتر به جیره افزوده می شود.

برخی از مواد تشکیل دهنده کنسانتره و ارزش غذایی آنها

در دنیا بیش از١٥٠٠٠ نوع موادعلو فه ای و جود دارد که بخش هایی از کنسانتره نقش دارندکه عبارتند از:

• ذرت:دانه ذرت یکی از انواع دا نه های غلات است که به واسطه فراوانی نشاسته درآن ، ارزش غذایی نسبتاً زیادی دارد و از رو در جیره دام وطیور به عنوان ماده اولیه انرژی زا به مقدار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. ذرت، خوش خوراک بوده و قابلیت هضم آن بالاست وبندرت سبب ایجاد مشکلات تغذیه ای می شود. دانه ذرت برحسب گونه و ارقام، متفاوت بوده و دارای رنگ های زرد، سفید و قرمز می با شدکه دانه زرد آن مصرف بیشتری دارد وسرشار از کارتینوئید (پیش ساز ویتـامین A ) است . ذرت بطور معمول حاوی ١٤ در صد رطوبت ، ٨ در صد پروتئین، 3/5, درصد چربی و 2/7 درصد فیبر می باشد. از نظر مقدار پروتئین، کلسیم و فسفر، فقیر تر ازدا نه های دیگر ا ست ولی مجموع مواد مغذی قابل هضم (TDN) آن دربین غلات بالاترین مقدار است. همچنین دانـه ذرت از نظـر دو اسید آمی نه ضروری لیزین و تریپتوفان فقیر می باشد. ذرت درتغذ یه گوساله شیرخوار، غله اصلی است. میزان انرژی خالص ذرت برای گاوهای شیری حدود ٢ مگا کالری وا نرژی متابولی سمی آن برای طیور حدود 3/2 مگا کالری درکیلوگرم است.
• جو:پس از گندم، جو متداولترین غله، بخصوص درمناطق معتدل و سرد محسوب شده و پروتئین آن در حدود ١٢-١٠ در صد و فیبر آن ( مواد غیر قابل هضم) حدود 5/4 درصد می باشد. جو فاقد ویتامین A و D بوده وحدود ٥٠-٣٠ درصد کنسانتره را تشکیل می دهد.
• سبوس گندم:سبوس گندم بسته به نوع گندم حاوی ١٦-%٥/١٢ % پروتئین خام و 4/6% چربی و حدود ١٠ % فیبر خام می باشد.ارزش پروتئین سبوس بیشتر از ذرت وآرد گندم بوده ولی به پای دانه های رو غنی بخصوص سویا نمی ر سد. سبوس از دیگر مواد، فسفر بیشتری داشته حدود 1/20 % ولی از لحاظ کلسیم فقیر و حاوی حدود 0/14 % می باشد.
• تفاله چغندر قند:غذایی حجیم و خوشمزه و ارزان می باشد که دارای مواد قندی زیاد بوده و حدود 9/6 در صد پروتئین و 0/5 در صد چر بی می باشد. از نظر کلسیم غنی و ازلحاظ فسفر ضعیف می باشد.
• کنجاله تخم پنبه:مقدار پروتئین کنجاله پنبه دانه استاندارد شده حداقل ٣٦ % و حداکثر ٤٣ ., % چر بی درا ین نوع کنجا له حدود ٦ % بوده و مواد قابل هضم آن کمتر از کنجاله سویا می باشد. دارای حدود ١ % فسفر و 0/2 % کلسیم می باشد.
• کنجاله سویا:این ماده غذایی مقام اول را از نظر پروتئین و ارزش غذایی در پروتئین های گیاهی دارا می باشد و دارای ٤٦-٤١ درصد پروتئین خام وحدود 5/3– ١ درصد چربی (بسته به روش روغن کشی) می باشد. کنجاله سویا دارای 0/29 در صد کل سیم و 0/66 در صد ف سفر می با شد. کنجاله سویا از نظر اسید آمینه متیونین فقیر است.
• ملاس چغندرقند:ملاس ماده ای انرژی زا است که از مازاد کارخانه های قند به دست می آ ید. از نظر انرژی ومواد قندی غنی و باعث خوش خوراکی و چسبندگی دانه های ریز و پودری مثل ویتامین های موجود درکنسانتره می شود.
• مکمل معدنی :ترکیبی از مواد معدنی است واگر چه دام به مقدار کم به آن نیازمند است ا ما ا گر همین مقدار کم به بدن دام نرسد چر خه حیاتی اش را به خطر خواهد انداخت.
• نمک:جهت تامین مواد معدنی مورد نیاز دام و همچنین تحریک اشتهای دام به کار می رود و از سنگ نمک تهیه می شود.
• زئولیت:درفرآیند هضم وجذب غذا و افزایش تولید، نقش آفرینی می کند
• اوره:اوره به عنوان جانشین پروتئین، از مواد از ته ساده وارزان قیمت می باشد که درسی ستم گوارشی گاو تبدیل به پروتئین می شود. کارشناسان معتقدند اوره وقتی موثر است که به مقدار کافی مواد نشاسته ای(غلات) و مواد قندی درجیره وجود داشته باشد. مقدار اوره درکنسانتره معمولاً درحدود ١ درصد می باشد.

اصول تهیه جیره متعادل یا کنسانتره

درتهیه جیره های غذایی دام باید نکات زیر رعایت شود:

1. جیره متعادل با آگاهی از میزان احتیاجات دام و ترکیب مواد مغذی تشکیل دهنده آن تهیه می گردد.
2. جیره متعادل به مقدار کافی انرژی وپروتئین مورد نیاز دام را تامین می کند.
3. جیره متعادل خوش خوراک ودارای قابلیت هضم بسیار بالا می باشد.
4. جیره متعادل دارای کلیه عناصر معدنی و ویتامین های مورد احتیاج دام به میزان مورد نیاز می باشد.
5. جیره متعادل عاری ازعناصر مضر و مواد سمی برای بدن دام می باشد.
6. قیمت تمام شده جیره متعادل از نظر اقتصادی قابل برگشت بوده، به عبارت دیگر قیمت جیره از قیمت موادی که دام تولید می کند، کمتر بوده و سود کافی را برای دامدار عاید می کند.
7. جیره متعادل یا کنسانتره، مطابق اصول بهدا شتی تهیه شده و به سلامت دام خللی وارد نکرده و بویژه طعم و بوی شیر وگو شت را نامطلوب نمی سازد.

انواع مکمل خوراک دام و طیور

این مکمل های معمولا به دو صورت خوراک خام و آردی یا خوراک فرآوری شده به صورت پلت (که معمولا” توسط طیور مورد استفاده قرار می گیرد) , وجود دارند.

بعضی از ویژگی های خوراک فرآوری شده به صورت پلت

1. 1. بهبود هضم وضریب تبدیل :بــه دلیــل فرآینـد پخــت خــوراک و تغییراتــی کــه در ســاختار کربوهیدراتی خوراک به و جود می آید، قابل یت هضم خوراک افزایش یافته و در نتیجه راندمان مصرف خوراک ( ضریب ت بدیل ) به بود می یابد.
   2. افزایش خوشخوراکی :
      دان پلت شده نسیت به دان آردی به دلیل شکل خاص خود،خوشخوراکی بیشتری دارد , و این افزایش ضریب منجر به افزایش وزن در مدت زمان پرورش کوتاهتری می گردد.
   3. کاهش ضایعات دان :
      خوراک پلت شده در مقایسه با خوراک آردی، ضایعات بسیار کمتری ا یجاد می کند ز یرا به صورت حبه در آمده و از روی بستر هم برای پرنده قابل برداشت خواهد بود.
   4. افزایش یکنواختی در گله :
      یکنــواختی رشــددرگله هــایی کــه ازخــوراک پلــت اســتفاده مــی کنندبسیار بیشتر است،چون هردانه پلت شامل مخلوط یکنواختی ازمواد جیره ا ست وهمزمان توسط پر نده م صرف و قدرت انتخاب را از پرنده سلب می نماید.
   5. کاهش مواد ضد تغذیه ای و آلودگی های میکروبی خوراک :
      در ا ثر بخار و ف شارو حرارت ا یجاد شده در فرآیند پلت شدن بسیاری از عوا مل م ضرتغذیه ای و میکروبی در خوراک را از بین خواهد برد.
   6. کاهش هزینه ها و خواب سرمایه در محل پرورش (مر غداریها ،دامداریها و …):در سیستم سنتی که خوراک در محل پرورش تهیه می گردید، اغلب قسمتی از سرمایه به صورت مواد اول یه (ذرت ، گندم ، سویا و…) در انبار ها انباشته بود که درسی ستم جدید ( استفاده از خوراک پلت شده ) این خواب سرمایه به حداقل می رسد.
   7. سهولت حمل و نقل :
      محصولات به صورت بسته بندی عرضه و ازعواملی چون افت وزن در زمان حمل ونقل جلوگیری می شود.

بررسی موارد مصرف و کاربرد مکمل خوراک دام و طیور

کاربرد و محل مصرف اصلی این محصول بعنوان خوراک دام و طیور در صنایع دامپروری و تامین پروتئین مورد نیاز جامعه است. تولید مکمل های خوراکی بر پایه غلاتی همانند گندم, جو و ذرت و افزودن سایر مواد پروتئین دار باعث غنای خوراک دام و طیور که بخش مهم تامین پروتئین مورد نیاز را تشکیل می دهد را بدنبال خواهد داشت.تامین انرژی،مواد معدنی،پروتئین و ویتامین های مورد نیاز, خوش خوراکی بیشتر, قابلیت هضم بالاتر, افزایش مصرف ماده خشک, بهبود رشدوحفظ سلامتی دام و طیور, بهبود افزایش وزن روزانه , تولید دام و طیور مرغوب و سود آوری بیشتر برای دامداران از دیگر کاربردهای این مکمل هاست.

مطالب مرتبط: آیا راه اندازی کارخانه خوراک دام سودآور است؟ بررسی دقیق طرح توجیهی

کشورهای عمده تولید کننده و مصرف کننده مکمل خوراک دام و طیور

کشورهای عمده تولید کننده ، قطب های برتر کشاورزی و دامپروری در جهان هستند که از آن جمله آمریکا , روسیه , چین, ژاپن , کانادا, انگلستان, هلند, فرانسه, ایتالیا, آرژانتین, برزیل, شیلی, پرو, اکوادر,مکزیک نام برد.

درکشورهایی مانند هلند، فرانسه، کانادا و سوئیس ١٦ % کارخانجات ٧٢ % ظرفیت تولیدودرسطح جهانی٣٠% کارخانجات ٨٠ % حجم تولید صنعتی خوراک دام را به خود اختصاص داده و در حال حاضر آمریکا، روسیه، چین و ژاپن به ترتیب مقام های اول تا چهارم خوراک دام و طیور و آبزیان را به خود اختصاص داده اند این امر نشان دهنده اهمیت فوق العاده صنعت مذکور در کشورهای پیشرفته است و اغلب کشورهای دنیا که در زمینه دامپروری و تولید آبزیان و طیور فعالیت می کنند مصرف کننده این محصولات هستند.