به طور كلي كفشهاي چرمي را ميتوان به دو دسته كلي تمام چرم يا رويه چرمي تقسيم بندي نمود كه هريك از اين دو دسته عليرغم نقاط مشترك در برخي از موارد با يكديگر تفاوتهايي دارند .
-
توليد كفش هاي تمام چرم
در توليد كفش هاي چرم، قسمتهاي رويه، زيره، كفي، آستري و زبانه كفش تماماً از انواع مختلف چرم طبيعي تهيه ميگردد چرم رويه و زبانه از جنس چرم گاوي سبك با ضخامت 1/4 تا 1/6 ميليمتر و چرم زيره از جنس چرم سنگين حاصل از گاوميش با ضخامت حدود 6 ميليمتر تهيه ميگردد. براي تهيه كفي كفش نيز از چرم گاوي سنگين با ضخامت حدود 2 تا 3 ميليمتر استفاده ميگردد .
فرآيند توليد كفش تمام چرم منحصر به فرد بوده و شامل مراحل زير ميباشد :- طراحي كفش
- برش قطعات رويه شامل چرم اوليه، آستري، پارچه متقال زير پنجه .
- اشبالت براي يكنواخت نمودن ضخامت چرم مصنوعي
- لويس كاري يا نازك كردن لبه هاي چرم براي سهولت دوخت
- مونتاژ قطعات پسلايي (رويه كفش )
- برش زيره ـ كفي و پاشنه از چرم سنگين
- قالب زني رويه يا قالبگذاري و نصب قدك براي پاشنه و پنجه
- پنجه كشي ـ كاركشي
- بغل كشي و پاشنه كشي
- ميخ كشي
- سمباده زني قسمت هايي از رويه كه بين كفي و زيره در دوخت محبوس ميشود
- فنرگذاري
- پرسازي فضاي خالي قسمت زيرين كفش پس از كاركشي
- زيره چسباني
- گرفتن كناره هاي اضافي زيره و ايجاد شيار جهت دوخت
- باز كردن شيار دوخت
- دوخت رويه به زيره
- چسب زني و برگردان كردن لبه شيار دوخت
- فرمدهي تخته توسط فشار پرس يا گيره
- تهيه پاشنه چرمي
- مونتاژ پاشنه چرمي و لاستيكي به كفش و پرداخت اوليه پاشنه
- پرداخت كناره هاي زيره
- پوليش نهايي كناره پاشنه و زيره
- واكش زني و پوليش رويه
- درج شماره كفش توسط سمبه اعداد براي تعيين سايز كفش
- نصب گلچه داخل كفش
- كنترل
- بسته بندي
از نظر وسايل و تجهيزات خطوط توليد كفش تمام چرمي ميتواند بهصورت كاملاً دستدوز تا كاملاً ماشيني طراحي گردد. امروزه توليد كفشهاي تمام چرم در ايران عمدتاً به صورت كارگاهي و واحدهاي بسيار كوچك انجام ميگيرد و توليد اينگونه كفش ها به صورت صنعتي تنها در شركتهاي محدودي صورت ميپذيرد .
در عمل هرچه واحدهاي توليد كفش بزرگتر شوند، استفاده از ماشين آلات، جايگزين استفاده از روشهاي دستي ميگردد. در واحدهاي تماماً ماشيني، مسايلي از قبيل لزوم استفاده از تخصصهاي فني، آموزش پرسنل و بالا رفتن هزينه ها ايجاد مشكل ميكند. لذا در تعيين ميزان اتوماسيون دستگاه ها بايستي دقت زيادي به عمل آورد. در روشهاي دستي تعداد ايستگاه هاي كاري فرآيند و عمليات روي كفش به حداقل ميرسد. با اتوماسيون خط توليد تعداد اين ايستگاهها افزايش خواهد يافت به. عنوان مثال انجام مراحل قالبزني، نصب قدك، پنجه كشي، پاشنه كشي و بغلكشي در روش اتوماتيك احتياج به پنج ايستگاه كاري و ماشينآلات متفاوت دارد و اين در حالي است كه تمامي اين عمليات در روش دستي در يك دستگاه انجام ميگيرد -
توليد كفش با رويه چرمی
در اين دسته از كفشها مرحله توليد رويه ( پسلايي) تقريباً شبيه به توليد كفش تمام چرمي ميباشد. در اين نوع از توليدات به جاي آستري چرم از انواع متنوعي از آستريهاي ديگر استفاده نمود. زيره اين نوع از توليدات معمولاً از (P.V.C) پلييورتان (P.U) و مواد ترموپلاستيك ميباشد. نوع نصب زيره به رويه كفش مي ص تواند به ورت تزريق مستقيم يا دوخت زيره آماده به رويه انجام گيرد .
عمليات اصلی توليد كفش چرمی
عمليات توليدي اصلي در هر واحد توليد كفش تمام چرم به كليه عملياتي كه روي مواد اوليه انجام مي گيرد، گفته ميشود. اين عمليات شامل برش، دوخت، مونتاژ و ساير مواردي خواهد بود كه در درون واحد توليد كفش انجام ميگيرد .
- توليد رويه كفش (پس لايي):
براي توليد رويه كفش، اعمال زير انجام ميگيرد :- برش اوليه چرم كه به منظور جداسازي نقاط نامرغوب و پاره شده چرم اوليه خريداري شده ميباشد .
- برش قطعات كه توسط شابلون هاي تيغ هاي در دستگاه پرس هيدروليك صورت ميپذيرد .
- اشپالت: عملياتي است كه جهت تنظيم ضخامت قطعات مختلف مورد استفاده در رويه كفش مورد استفاده قرار ميگيرد .
- لويس كاري: از اين عمليات جهت نازك كردن لبه هاي قطعات چرمي جهت دوختن آنها به يكديگر استفاده ميشود .
- چسبزني و لب تا: در اين مرحله، جهت سهولت عمل دوخت، لبه هاي قطعات در محل دوخت با چسب به هم چسبيده ميشود .
- دوخت قطعات و مونتاژ رويه كفش
- توليد كفه، زيره و پاشنه:
اين قسمت از دو مرحله برش اوليه به منظور جداسازي نقاط نامرغوب و پاره شده چرم هاي سنگين مورد استفاده در اين بخش و برش زير و كفي تشكيل ميشود . به منظور توليد كفش هاي تمام چرم، معمولاً لبه هاي رويه كفش، بين دو قسمت چرمي كفه و زيره قرار گرفته و دوخته ميشود . - كاركشي و مونتاژ نهايي:
فرآيند توليد در سالن كاركشي و مونتاژ نهايي طي چندين مرحله صورت ميپذيرد كه عبارتند از :- قالب زني:
در اين مرحله ابتدا كفي چرمي همراه با يك نعلكي از جنس متقال كه با مواد پليمري آغشته شده است و در قسمت داخلي پاشنه قرار ميگيرد، به قالب چوبي يا پلاستيكي توسط ميخ نصب ميگردد. سپس در قسمت پنجه و پاشنه روي پس ا لايي يك لايه پارچهي متقال كه با رزين مخصوص (قدك) پوشيده شده است، نصب ميشود تا استحكام و مقاومت پنجه و پاشنه را افزايش دهد. اين لايه در حالت عادي خشك ميباشد و در حالت مرطوب، انعطافپذير ميباشد. پس از مرطوب كردن، لايه را بين آستري و چرم رويه در قسمت هاي پنجه و پاشنه قرار داده و سپس قبل از خشك شدن لايه، پسلايي را روي قالب كشيده و
لبه هاي بيروني پسلايي را چسب زده و توسط ميخ به قالب ثابت ميكنند . به اين مراحل اصطلاحاً كاركشي ميگويند . - ميخ كشي:
پس از كاركشي به كالا زمان داده ميشود. پس از محكم شدن چسب مابين كفي و لبه داخلي رويه كفش، ميخ هاي قسمت پنجه و سينه قالب كشيده ميشود . - سمباده زني:
پس از ميخ كشي، كناره هاي پس لايي در زير قالب از طرف رخ چرم ميباشند و قسمت رخ چرم تمايلي به جذب چسب ندارد و اين امر فرآيند توليد را با مشكل روبرو ميسازد. جهت افزايش ميزان چسبندگي بين سطوح لبه پس لايي و زيره كفش قسمت هاي لبه چرم توسط دستگاه سمباده، پوليش داده ميشود تا صافي هاي روي آن صاف گردد و رخ چرم در لبه هاي رويه كفش ( پسلايي) برداشته شود . - فنرگذاري:
معمولاً در بين زيره و رويه كفش يك پل كفش (فنر) از جنس آهن يا چوب قرار ميدهند. پل كفش بايستي در محل خودش قرار گيرد و بتواند بدنه و تخته كفش را به وضع مناسبي نگه دارد . - پرسازي:
فضاي خالي بين قسمت زيرين كفش با مواد پركننده نظير خاك اره، چرم هاي پودر شده پر ميشود . - زيره چسباني:
زيره كفش آغشته به چسب شده، توسط دو يا سه ميخ به قالب فيكس ميشود . - گرفتن اضافات زيره
- قالب درآوري:
در اين مرحله پس از محكم شدن چسب بين زيره و رويه، در صورت استفاده از ميخ، ميخ هاي نصب شده جدا شده و قالب درمي آيد . كفش آماده عمل دوخت مستقيم زيره به پسلايي خواهد گرديد. - دوخت زيره به رويه:
براي دوخت زيره به رويه از ماشين دوخت مخصوص استفاده ميشود . - چسب زني و برگردان كردن لبه شيار دوخت
- فرمدهي زيره توسط فشار
- پرداخت اوليه كناره هاي زيره
- نصب پاشنه
- پرداخت اوليه پاشنه
- پوليش نهايي
- درج شماره كفش
- بسته بندی
- قالب زني:
بررسی نقاط قوت و ضعف فرآيند توليد
صنعت توليد كفش چرمي و به طور كلي كفش، يكي از صنايعي ميباشد كه دخالت انسان در توليد آن بسيار زياد است. اين بدين معني است كه اغلب فرآيندهاي توليد، بهدست افراد متخصص در اين كار صورت يم پذيرد. استفاده زياد از اشخاص در توليد كفش چرمي معايب و مزايايي را در فرآيند توليد ايجاد ميكند. دقت بيشتر در فرآيند توليد و توليد محصولات با كيفيت بالا، استفاده از تبحر و تجربه افراد در توليد دستي اين محصولات و برخي موارد ديگر از مزاياي اين روش توليد مي باشد .
سرعت پايين توليد، امكان وجود خطاي شخصي نيز از معايب اين روش توليد ميباشد. نكته منفي ديگر در خصوص اين روش توليد استفاده از افراد زياد در توليد كفش به علت فراواني مراحل توليد كفش ميباشد. اين بدين معني است كه به علت استفاده كم از ماشين آلات در توليد كفش، نياز به استفاده از افراد زيادي در توليد كفش ميباشد كه اين امر سبب ميشود تا هزينه پرسنلي در اين واحد توليد بالا باشد .
ماشين آلات و تجهيزات مورد نیاز خط توليد کفش چرمی
| ردیف |
نام ماشین آلات |
| 1 |
ماشين پرس برش هيدروليك |
| 2 |
ماشين پرس باد |
| 3 |
ماشين اشپالت |
| 4 |
ماشين لویس |
| 5 |
چرخ خياطي صنعتي(دوخت رويه و پسلايي) |
| 6 |
چرخ دوخت زيره به رويه |
| 7 |
خشك كن |
| 8 |
زیره گرم كن |
| 9 |
كمپرسور هواي فشرده هيدروليك |
